Felsefik Kent Assos

Kuzey Ege’de şirin, aynı zamanda heybetli bir antik kentin tepesinde; akropol olarak adlandırılan, Athena Tapınağı adı verilen yerde bir yaz günü olmasına rağmen kuzey Ege’nin yüzünüzü okşayan meşhur rüzgarı ile rahatlıyor iken yanınızda en sevdiğiniz kişi ile gün batımının o muazzam ihtişamını izleyip tam karşınızdaki Midilli Adası’na kadeh kaldırdığınızı düşünün… "Lidya'lılar buraya ilk geldiklerinde; 'Bizler yeşili biliyorduk, maviyi de biliyorduk ama yeşilin maviye olan aşkını burada öğrendik.' demişler." Böylesi yerler insana iyi hayal kurduruyor doğrusu…

Rotamızı zamanında birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış aynı zamanda Hermias’ın da hükümdarlığını yaptığı Assos’a çevirdik. Çanakkale’nin güzel yollarında ilerlerken güzel bir kente doğru yaklaştığımızı hissediyoruz. Daha varmadan manzara ihtişamıyla kendisini bize gösteriyor ve etkilenmekten kendimizi alamıyoruz. Bu biraz erken oluyor ve beklentimiz yükseldikçe yükseliyor.

Behramkale köyü şirinliğiyle bizi karşılıyor ve bambaşka bir yere geldiğimizi düşünüyoruz. Etraftaki zeytin ağaçlarından dolayı zeytinciliğin geçim kaynaklarından biri olduğunu anlayabiliyorsunuz. Bununla birlikte şarapçılık ve turizm de önemli geçim kaynaklarından. Türkiye sınırları içerisinde bir filozofun heykelinin olduğu tek köy Behramkale… Aristo’yu görünce heyecan ile birlikte merak da artıyor. Behramkale sit alanı olması sebebiyle tarihi dokusunu koruyabilmiş.

Assos, antik çağda M.Ö. yaklaşık 900 yılında Midilli’den gelen yunanlılar tarafından kurulmuş. Assos'un etrafında bol bulunan andezit taşı kentin inşasında kullanılmış. Assos taşı zor işlenen ama çok dayanıklı bir taş. Eskiler onun için insan yiyen taş diyorlarmış. Bu taştan yapılan lahitler zamanında Assos'dan ihraç edilen mal türlerindenmiş. Assos, Platon’un öğrencileri Hermias ve Aristo’nun zamanında yaşamış olduğu bir kent… Hermias’ın hükümdar olduğu sırada hocası Platonun eseri Devlet’te anlattığı yönetim şeklini burada gerçekleştirme amacında olduğu söylenmektedir. Hermias hükümdarlığı sırasında dostu Aristoteles’i Asoss’a çağırmış. Aristo, Hermias’a siyasi konularda fikirler vererek danışmanlık yapmış. Aristo burada Hermias’ın yiğeni Pythias görmüş ve aşık olmuş. Hermias’ın bu ilişkiyi Aristo’nun Asoss’ta bir felsefe okulu açması şartıyla onayladığı söylenmektedir. Felsefe okulu açan Aristo burada 3 yıl dersler vermiş ve bazı eserlerini de Asoss’ta yazdığı söylenmektedir. Felsefenin, bilimin beşiği Asoss bu yaşanmışlıkları hayal ederek gezmemize olanak sağlıyor.

Behramkale’den antik limana doğru ilerliyoruz. Yolumuzun üzerinde antik tiyatroya rastlıyor ve burada durarak tiyatroya uğruyoruz. Taş merdivenlerden yukarıya çıkarak bir yere oturuyoruz. Sahnede eskilerden bir tragedya sergileniyormuşçasına ve biz de o dönemde yaşanmış bir oyunu izliyormuşçasına hayale dalıyor ve sanatın buralarda kamçılandığını aklımızdan geçiriyoruz. Tepedeyiz, karşıda harika bir manzara ve Midilli çok yakın bir mevkide Asoss’a gülümsüyor.

Antik tiyatrodan sonra antik limana geçiyoruz. Buradaki dar sokakları, taştan evleri, masmavi denizini görüyor ve kendimizi etkilenmekten alamıyoruz . Hala bozulmayan yapısı ile sokaklarda gezinirken kentin tarihsel geçmişini hissedebiliyoruz. Tarihi atmosferi, masmavi denizi görmek ve stresten uzaklaşmak için ideal bir yer olduğunu söyleyebilirim. Bu şirin temiz yerdeki hediyelik eşya satıcılarını da gezdikten sonra antik limandan ayrılıyoruz. Günübirlik olarak geldiğimiz bu sevimli kente, kalbimizden bir parça bırakarak ve tekrar görüşmek umudu ile veda ediyoruz.

Eğer yolunuz düşerse, butik ve şirin otellerden birinde kalabilir sabah erkenden güzel bir köy kahvaltısı sonrası kenti keşfe çıkabilir, günü de Athena Tapınağında batırabilirsiniz.

Melih YILMAZ